/ Alice Guy-Blaché na planie filmu „The Life of Christ” w Fontainebleau, we Francji, 1906 rok,
dzięki uprzejmości Collection Société française de photographie

Alice Guy-Blaché, Lois Weber, Ałła Nazimowa – filmy tych m.in. pionierek kina będzie można zobaczyć podczas corocznego Święta Niemego Kina (2-5 kwietnia, kino Iluzjon) w Warszawie. Wcześniej, bo już 29 marca w kinie Iluzjon polska premiera dokumentu w reż. Pameli Green i z narracją Jodie Foster o pierwszej reżyserce w historii kina.  Ruszyła sprzedaż biletów.

W dobrym kierunku. Kobiety za kamerą

Kino Iluzjon już po raz 17. zaprasza na filmową muzyczną ucztę z najstarszymi filmami świata i muzyką na żywo, czyli Święto Niemego Kina (2-5 kwietnia). Tematem tegorocznej edycji będą podróże, zarówno poprzez kraje, ale także epoki, zaginione lub nieistniejące światy i wreszcie – historię kina. W sekcji „W dobrym kierunku. Kobiety za kamerą“ będzie można zobaczyć dzieła pionierek światowego kina.

Nie mogło tu zabraknąć filmów Alice Guy-Blaché, pierwszej w historii kina reżyserki, autorki jednego z najwcześniejszych filmów narracyjnych, która w czasie swojej długiej kariery (1896–1920) wyreżyserowała i/lub wyprodukowała blisko 1000 filmów, w tym 150 filmów z zsynchronizowanym dźwiękiem (chronofon Gaumonta). Mimo, że jej twórczość nie jest dzisiaj znana szerokiej publiczności, z jej filmów zachowało się aż 350 tytułów. W czasie tegorocznej, 17. edycji Święta Niemego Kina zaprezentowane zostaną filmy z obu okresów jej kariery – francuskiego w wytwórni Gaumont i amerykańskiego – opowiadające o kobietach. Guy-Blaché przeszła do historii także jako pierwsza kobieta, która założyła wytwórnię filmową – Solax Company (1910). Miała doskonałe wyczucie komedii i kompozycji, tworzyła filmy krytykujące system społeczny, ale i filmy akcji.

Doris Kenyon na planie filmu „The Ocean Waif“ (1916), reż. Alice Guy-Blaché, dzięki uprzejmości Kenyon Sills

Kilka dni przed festiwalem, już 29 marca o godz. 17.00 w kinie Iluzjon, swoją polskę premierę będzie miał wyjątkowy dokument „Be Natural: The untold story of Alice Guy-Blaché” (pol. „Be Natural. Nieopowiedziana historia Alice Guy-Blaché“) w reż. Pameli B. Green (USA, 2018, 103 minuty). Kiedy w Paryżu w 1896 roku Alice Guy-Blaché ukończyła swój pierwszy film, była nie tylko pierwszą kobietą filmowcem na świecie, lecz także jednym z pionierów filmu fabularnego. Dokument śledzi jej drogę od sekretarki w Gaumont do scenarzystki, reżyserki i założycielki Solax Studios, w którym powstało blisko tysiąc filmów. Po 20 latach znakomitej kariery we Francji i USA została wymazana z kart historii. Aż do dziś... Narratorką filmu jest Jodie Foster, a rozmówcami m.in. Patty Jenkins, Ben Kingsley, Geena Davis czy Julie Delpy. Wśród bogatych archiwaliów znalazły się nieznane nagrania rozmów z Guy-Blaché. Film został pokazany premierowo na Festiwalu w Cannes w roku 2018 i do tej pory nie był pokazywany w Polsce.  

Drugą bohaterką tego punktu festiwalowego programu będzie Lois Weber – pierwsza amerykańska reżyserka, a zarazem najlepiej opłacany swego czasu twórca Universalu. Chwalono ją za artyzm i realizm, potrafiła łączyć tematykę społecznie zaangażowaną z atrakcyjną formą. W programie Święta Niemego Kina znalazł się jeden z jej najlepszych filmów – „Buty” z 1916 roku, z poruszającą kreacją 16-letniej Mary McLaren. Nie zabraknie także jednego z jej najstarszych i zachowanych filmów pt. „Bliźniaczki” (1911), w którym zagrała tytułowe role. Współreżyserem był jej mąż Phillips Smalley. Film przez lata uznawany był za zaginiony.  

W sekcji poświęconej pionierkom kina pojawi się także Ałła Nazimowa i produkowany przez nią film „Salome” (1922) Charlesa Bryanta, będący adaptacją sztuki Oscara Wilde’a. To wyjątkowy przykład kina artystycznego, nawiązującego do tradycji europejskiej awangardy. Ałła Nazimowa była także jego główną gwiazdą i  – nieoficjalnie – współreżyserką. Filmowi towarzyszyła aura skandalu, a podjęte przez Nazimową artystyczne ryzyko nie przełożyło się na finansowe zyski. Po latach film zyskał miano kultowego. Kreacja Nazimowej, a także strona plastyczna filmu – niezwykłe dekoracje i kostiumy autorstwa Nataszy Rambowej, inspirowane ilustracjami prerafaelickiego artysty Aubreya Beardsleya do pierwszego brytyjskiego wydania sztuki Wilde’a – pozostają największym atutem filmu.

„Salome“, reż. A. Nazimova, 1922, Lobster Films

W trakcie festiwalu będzie można zobaczyć także filmy innych pionierek kina, m.in.: „Powrót do kraju Boga” (David M. Hartford, 1919), którego scenariusz napisała Nell Shipman, zarazem odtwórczyni głównej roli, oraz „Wiejskie grzechy” (1927) w reżyserii Iwana Prawowa i Olgi Prieobrażenskiej.     

Organizatorem wydarzenia jest Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny.

Szczegółowy program festiwalu dostępny na stronie:  www.swietoniemegokina.pl

BILETY DO NABYCIA online na www.kinoiluzjon.pl oraz w bezpośrednio w kasie kina (ul. Narbutta 50a, Warszawa)

--

KINO ILUZJON – znajdujące się pod opieką Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego (FINA) kino, którego znakiem charakterystycznym jest fioletowy neon. Położone przy ul. Narbutta 50a w Warszawie, w przepięknej części Starego Mokotowa w zabytkowym budynku dawnego kina Stolica. Iluzjon proponuje ambitny repertuar – połączenie klasyki, m.in. z archiwalnych zasobów FINA, i nowości oraz wybór nietuzinkowych wydarzeń filmowych: pokazów specjalnych, spotkań z twórcami, wystaw multimedialnych, seansów z muzyką na żywo, festiwali i przeglądów. ILUZJON należy do Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych. Wytrawnych widzów nie odstraszy brakiem popcornu, zachęci zaś bezkonkurencyjnym programem, atrakcyjnymi cenami biletów, przyjaznym otoczeniem, bliskością stacji metra oraz pyszną kawą serwowaną przez Iluzjon Café Bar. ILUZJON cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem publiczności i mediów, m.in. okrzyknięty został przez „Gazetę Wyborczą” miejscem magicznym, wyróżniony przez Radę Miasta Stołecznego Warszawy odznaką „Zasłużony dla Warszawy”, nagrodzony Wdechą (kulturalną nagrodą „Gazety Co Jest Grane 24”) w kategorii Miejsce Roku 2008 oraz polecany jest w alternatywnym przewodniku „Zrób to w Warszawie”.